แนวโน้มการดูแลแบบเฉพาะบุคคลมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว ผู้คนให้ความสนใจกับสุขภาพตนเองมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นอาหารที่รับประทาน การออกกำลังกายที่เหมาะสม พฤติกรรมที่สงเสริมสุขภาพดี และการเจริญสติรูปแบบต่างๆ เช่น การฝึกสมาธิ สุขภาพถูกมองเป็นองค์รวมมากยิ่งขึ้น แต่ในทางเดียวกันก็มีความเฉพาะเจาะจง และมองเชิงรุก (proactive health care) มากขึ้น
แนวโน้มของการดูแลสุขภาพจะมุ่งเน้นไปทางใดบ้าง บทความนี้จะพูดถึง Wellness Trends ที่กำลังเกิดขึ้นในปี 2022 กันครับ
*****************************
Personalized health care
การดูแลสูขภาพแบบเฉพาะบุคคลกำลังเติบโตขึ้นอย่างมาก มีการนำข้อมูลการใช้ชีวิต ข้อมูลพันธุกรรม และสังคมสิ่งแวดล้อม มาวิเคราะห์ร่วมกันถึงแนวโน้มการเกิดปัญหาสุขภาพในอนาคต
กล่าวง่ายๆก็คือ ข้อมูลที่ได้แบบเฉพาะบุคคล จะช่วยให้สามารถวางแผนการดูแลสุขภาพได้ดียิ่งขึ้น
*****************************
Self-monitoring and self-testing
ไม่มีอะไรจะดีไปกว่าการที่เราสามารถดูแลปัญหาสุขภาพได้ด้วยตนเอง เทคโนโลยีในปัจจุบัน มีบทบาทสำคัญมากในเรื่องนี้ แต่ก่อน หากเราต้องการตรวจเช็คสุขภาพ อาจจะต้องไปถึงโรงพยาบาลหรือคลินิกที่เชี่ยวชาญเฉพาะโรค แต่ในปัจจุบัน เริ่มมีการนำเทคโนโลยีมาใช้ในการวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพในด้านต่างๆ เบื้องต้นได้ด้วยตนเอง โดยไม่จำเป็นต้องไปพบผู้เชี่ยวชาญ
การประเมินสุขภาพ อาจแบ่งได้เป็นสองกลุ่มหลักๆ
Self-monitoring หรือการติดตามสุขภาพในด้านต่างๆ
เช่น การตรวจความดันโลหิต ชีพจร คลื่นหัวใจ น้ำหนักตัว ปริมาณไขมัน ปริมาณกล้ามเนื้อ หรือแม้กระทั่งการตรวจจับคุณภาพการนอน ความเครียดสะสมของร่างกาย ก็มีเทคโนโลยีที่เชื่อถือได้มาให้ได้ใช้กันบ้างแล้ว
Self-testing การตรวจแล็บด้วยตนเอง
ซึ่งเป็นเหมือนการตรวจสุขภาพย่อยๆ (self-checkup) ที่เราสามารถทำเองได้ที่บ้าน ซึ่งเป็นแนวโน้มที่กำลังได้รับความนิยมอย่างมาก อาจจะเป็นการตรวจเลือด ปัสสาวะ น้ำลาย หรือเส้นผม เช่น การตรวจน้ำตาล ไขมัน คอเรสเตอรอล ฮอร์โมน สารอาหาร หรือการติดเชื้อต่างๆ เมื่อเราได้ข้อมูลเหล่านี้แล้ว ก็สามารถนำข้อมูลไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อวางแผนดูแลตนเองต่อได้
*****************************
Mental well-being
โลกเรากำลังเผชิญกับปัญหาที่ท้าทายอย่างมาก รวมไปถึงความเครียดและสุขภาพจิตของประชากรทุกๆที่ของโลก
งานวิจัยคาดการณ์ว่าปัญหาสุขภาพจิตจะกลายเป็นความเจ็บป่วยอันดับต้นๆในเมืองใหญ่ ทุกๆปี อัตราการเจ็บป่วยจากภาวะซึมเศร้า หรือวิตกกังวลมีมากขึ้นโดยตลอด
ผู้คนตระหนักถึงปัญหาเหล่านี้มากขึ้น ในต่างประเทศ มีการพูดถึงการเจริญสติ (mindfulness techniques) กันอย่างมาก รวมไปถึงการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ที่มุ่งเน้นไปที่การฟื้นฟูร่างกายและจิตใจไปพร้อมกัน (mind-body connection) รวมไปถึงอาหาร การใช้ชีวิต
ในอดีต ผู้คนอยากสุขภาพดี ก็จะมุ่งเน้นไปที่การออกกำลังกาย ปัจจุบันเราเริ่มพบแล้วว่า สิ่งสำคัญมากที่สุดต่อสุขภาพกลับเป็นเรื่องของจิตใจ และที่น่าสนใจคือเรื่องของสิ่งแวดล้อม ในอนาคต การดูแลสุขภาพจะไม่เพียงคุณภาพของตัวบุคคล แต่จะมุ่งเน้นไปที่การสร้างสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพกาย สุขภาพใจ มากยิ่งขึ้น
*****************************
Plant-based diet
คงไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า เทรนสุขภาพที่เริ่มถูกกล่าวถึงมากเรื่องหนึ่งก็คืออาหารจากพืช
ความสนใจแหล่งอาหารจากพืช ไม่เพียงแต่มองเรื่องสุขภาพ แต่ยังเกี่ยวข้องกับความกังวลด้านทรัพยากรและผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทำให้ในอนาคต เราจะได้เห็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับ plant-based เพิ่มขึ้นอีกมาก อย่างเช่น อาหารมังสวิรัต ภัตราคาร ที่ให้บริการอาหารมังสวิรัติโดยเฉพาะ เครื่องดื่ม เครื่องใช้ ที่ทำมาจากพืชเป็นหลัก
และเมื่อพูดถึงด้านสุขภาพ การรับประทานอาหารแบบ plant-based ก็มีข้อมูลยืนยันถึงประโยชน์อย่างแพร่หลาย ดังนั้นแนวโน้มนี้จะมีการเติบโตได้อีกมากในอนาคตครับ
*****************************
จะเห็นได้ว่าแนวโน้มสุขภาพในช่วงปี 2022 นี้ เห็นมุ่งไปสู่ดูแลสูขภาพแบบเฉพาะบุคคลอย่างตรงจุดมากขึ้น และการดูแลสุขภาพให้ดี ไม่ว่าจะในบริบทไหนของชีวิต ก็อาจจะไม่ใช่เรื่องยากจนเกินไป
Dr. Art
CHEKLAB.me
"We Measure What Matters"
