Why taking supplements

ทำไมต้องรับประทานอาหารเสริม

หลายๆท่านอาจจะมีคำถามเกี่ยวกับความสำคัญของการรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ปัจจุบันการรับประทานอาหารเสริมในการดูแลสุขภาพ มีบทบาทมากขึ้น เราอาจสงสัยว่าการรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ และ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่เครียด การปฏิบัติตัวเหล่านี้ยังไม่เพียงพออีกหรือ คำตอบคือ “ไม่เพียงพอ” บางท่านอาจจะมีข้อโต้แย้งในใจ เช่นนั้น ผมจะอธิบายให้ฟังเป็นข้อๆ ถึงเหตุผลที่เราควรรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ดังนี้

เหตุผลที่ 1 : คุณค่าทางอาหารจากอาหารทั่วไปมีไม่เพียงพอ

เพื่อสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรง เราจำต้องได้รับสารอาหารที่จำเป็นให้เพียงพอ ซึ่งเราไม่สามารถได้รับจากอาหารทั่วไปเพียงเท่านั้น ในอดีตก่อนที่เราจะมีอุตสาหกรรมอาหาร อาหารส่วนใหญ่ได้จากธรรมชาติ คุณค่าทางอาหารมีเพียงต่อต่อความต้องการของร่างกาย แต่ในปัจจุบัน การเพาะปลูกที่เปลี่ยนไปในเชิงอุตสาหกรรมมากขึ้น ที่เน้นเพียงแต่การใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม โดยละเลยความสำคัญของแร่ธาตุและสารอาหารอื่นๆที่จำเป็นสำหรับพืชมากมาย ทำให้คุณค่าทางอาหารในพืชผักลดลงอย่างมาก สารอาหารในดินก็มีปริมาณลดลง อีกทั้งการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน ที่ได้รับความนิยมมากขึ้น แน่นอนว่าสารอาหารในพืชย่อมมีอย่างจำกัดไปด้วย เมื่อเรารับประทานพืชผักที่มีปริมาณสารอาหารต่ำแล้ว เราจะได้รับสารอาหารที่เพียงพอได้อย่างไร อีกทั้งการปรุงแต่งอาหาร การเก็บถนอมอาหารล้วนทำให้คุณค่าทางอาหารลดลง อีกปัญหาก็คือวิถีชีวิตสมัยใหม่ คงปฏิเสธไม่ได้ว่าเรารับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางอาหารน้อยลง แต่กลับรับประทานอาหารจานด่วนมากขึ้น บริโภคผักผลไม้ลดลง บริโภคอาหารที่มีไขมันสูงมากขึ้น ปัญหาไขมันเกินหรือภาวะอ้วนกลายเป็นปัญหาหนักขึ้นทุกวัน แต่ปัญหาการขาดสารอาหารที่จำเป็น เช่น เกลือแร่และวิตามินก็เป็นปัญหาเช่นกัน

เหตุผลที่ 2 : ปัญหาของการปรุงอาหารในปัจจุบัน

เราทุกคนคงคุ้นชินกับวลีฮิต “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” หรือคำเตือนจากผูเชี่ยวชาญด้านสุขภาพว่าไม่ควรรับประทานอาหารดิบ จริงอยู่เหตุผลก็เพื่อให้อาหารมีความสะอาด ปลอดภัยจากเชื้อโรค แต่ด้วยแนวทางเช่นนี้ อาหารที่เรารับประทานจึงมักเป็นอาหารที่ปรุงสุก โดยการผ่านความร้อน ไม่ว่าจะเป็นการอบ ย่าง ทอด นึ่ง หรือการใช้ไมโครเวฟ ซึ่งเรารู้หรือไม่ว่าการทำเช่นนี้จะลดปริมาณอาหารลงไปอย่างมาก อย่างเช่น ธาตุเหล็ก วิตามินบี วิตามินซี เกลือแร่ต่างๆ เป็นต้น

เหตุผลที่ 3 : สารพิษในอาหาร

ถ้าเราสามารถรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ในปริมาณที่เพียงพอได้ แน่นอนการรับประทานสารเสริมอาหารคงไม่จำเป็น ดังนั้นบางท่านอาจคิดว่าจะลองพยายามรับประทานให้ครบถ้วนดูสักหน่อย แต่ปัจจุบันทุกท่านลองคิดภาพตามนะครับ ถ้าเราอยากได้โปรตีนจากอาหารให้เพียงพอ เราต้องรับประทานเนื้อสัตว์อย่างน้อยครึ่งกิโลต่อวัน ถ้าเรามีน้ำหนักร่างกาย 50 กิโลกรัม แน่นอนอาจจะไม่ใช่เรื่องยากเกินไปสำหรับบางท่าน แต่สิ่งที่เราได้รับ ไม่ใช่แค่โปรตีนเท่านั้น เรายังได้รับไขมันที่เกินพอ ส่งผลให้เกิดปัญหาน้ำหนักเกินได้ และโอกาสจะได้รับสารเคมีหรือฮอร์โนที่เจือปนอยู่ในอาหารได้อีก อีกตัวอย่าง ถ้าเราได้รับเกลือแร่ วิตามินที่เพียงพอจากอาหาร เราจำเป็นต้องรับประทานพืชผักหลากหลายชนิดถึง 5 หน่วยบริโภคต่อวัน นั่นคือประมาณ 5 ถ้วย เช่นกัน อาจจะไม่ใช่ปัญหาสำหรับบางท่าน แต่ส่วนตัวผมคิดว่าเป็นปัญหาสำหรับคนส่วนใหญ่ เนื่องจากอาหารที่เรารับประทานกัน มีปริมาณผักและผลไม้น้อยมาก อย่างไรก็ตามถ้าเราสามารถรับประทานได้เพียงพอ อะไรที่จะเป็นปัญหา ความสะอาดของพืชผักและผลไม้ที่เรารับประทาน ในอุตสาหกรรมเคมี ยาฆ่าแมลงแลศัตรูพืชมีมูลค่าทางการค้ามหาศาล มีการใช้สารเคมีเหล่านี้อย่างแพร่หลาย ในเกษตรกรรมและแม้ว่าจะมีการควบคุมเป็นอย่างดี กระนั้นก็ตามสารพิษที่ตกค้างอยู่ในผลผลิตทางการเกษตรก็เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ คำถามคือ ยิ่งเรารับประทานผักผลไม้เยอะๆ จะมีประโยชน์หรือก็ให้เกิดโทษต่อร่างกายกันแน่

เหตุผลที่ 4 : ระบบการย่อยอาหารที่เปลี่ยนไป

ถ้าระบบการย่อยอาหารของเราทำงานได้อย่างสมบูรณ์ เราอาจไม่จำเป็นที่จะต้องรับประทานสารอาหารปริมาณมาก แต่เมื่อเราอายุมากขึ้น หรือมีปัญหาการย่อยอาหาร อย่างเช่น ท้องผูก ท้องอืด หรือกรดเกินในกระเพาะเป็นต้น ภาวะเหล่านี้ล้วนรบกวนการดูดซึมของสารอาหาร นำมาซึ่งภาวะพร่องสารอาหาร ปัญหาเหล่านี้มักเกิดจากความไม่สมดุลของอาหารที่เรารับประทาน

การรับประทานอาหารเสริมจึงสามารถช่วยเพิ่มเติมสารอาหารที่พร่องไป อีกทั้งสารเสริมอาหารบางชนิดยังสามารถช่วยซ่อมแซมระบบการย่อยอาหารได้อีกด้วย

เหตุผลที่ 5 : การป้องกันคือการรักษาที่ดีที่สุด

หลายท่านคงเคยได้ยินกับประโยคนี้ “ดูแลสุขภาพ ดีกว่ารอให้ป่วยแล้วค่อยมารักษา” คงปฏิเสธไม่ได้ว่าคำพูดนี้เป็นความจริง ปัจจุบันอายุเฉลี่ยของประชากรเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน มองอย่างผิวเผิน เราอาจคิดว่าเรามีสุขภาพที่ดีขึ้น เนื่องจากการแพทย์ที่ก้าวหน้า แต่ความจริงที่โหดร้ายก็คือ แม้ว่าเราจะมีอายุยืนยาวขึ้น แต่เรากลับเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังต่างๆเร็วขึ้นด้วย

เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคมะเร็ง กลายเป็นโรคที่พบได้มากขึ้นทุกวัน นั่นก็เพราะวิถีชีวิตประจำวันของเราที่เปลี่ยนไป วิถีชีวิตที่เร่งรีบ อาหารเช้ากลายเป็นกาแฟ 1 แก้ว หรือเพียงขนมปัง 1 แผ่น อาหารโปรดปรานของพวกเราก็คือบุฟเฟต์ อาหารที่มีไขมันสูงง อาหารทอด ปิ้ง ย่างกลายเป็นอาหารโปรดของทุกคน ผักผลไม้ แม้ว่าจะหาซื้อได้ง่ายขึ้น แต่คุณภาพก็ลดลงและมีราคาแพง อีกทั้งความเครียดในชีวิตประจำวันที่สูงขึ้นจากความเร่งรีบ การงาน ขาดการออกกำลังกาย การนอนหลับที่ไม่เพียงพอ สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ความเจ็บป่วยมาเยือนเร็วกว่าที่คาดอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ บางครั้งสุขภาพที่ดีกับอายุที่ยืนยาวขึ้นอาจไม่ไปด้วยกันเสมอ

เหตุผลที่ 6 : ใช้อาหารเป็นยา

ถ้าเราสามารถรับประทานอาหารหลากหลาย อุดมด้วยคุณค่าทางสารอาหาร อย่างเช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น น้ำตาล น้ำอัดลม อาหารไขมันสูง และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เราอาจสามารถที่จะรับประกันสุขภาพที่ดีได้ อย่างไรก็ตาม พวกเราส่วนใหญ่ก็ยังไม่สามารถปฏิบัติได้ การเสริมอาหารจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญ เพื่อช่วยทดแทนสารอาหารที่ได้รับไม่ครบถ้วน หรือแม้กระทั่งสารเสริมอาหารบางชนิดสามารถช่วยกำจัดสิ่งที่ได้รับเกินมา อย่างเช่น ไขมัน หรือสารพิษตกค้างในร่างกาย

อาหารเสริมจึงมีบทบาทอย่างมากในปัจจุบัน ในแง่การป้องกันและบำบัดโรค หรือโรคเรื้อรังต่างๆ การใช้อาหารเสริมในการป้องกันและบำบัดมีความปลอดภัยสูง เนื่องจากเป็นสารอาหารที่มีตามธรรมชาติ และมีความจำเป็นสำหรับร่างกาย ต่างจากการใช้ยาซึ่งเป็นการรักษาที่ปลายเหตุ และอาจได้รับผลไม่พึงประสงค์จากยาได้อีก

เขียนโดย นพ. ชวภณ กิจหิรัญกุล

เวชศาสตร์ป้องกันและฟื้นฟูสุขภาพ

Preventive and Anti-Aging Medicine

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ป้องกัน เวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟู ผู้เชี่ยวชาญการควบคุมน้ำหนัก ลดน้ำหนัก การชะลอวัยและการฟื้นฟู อาหารฟังก์ชั่น